Một năm mới lại sắp đến, mọi người đều tất bật chuẩn bị dọn dẹp nhà cửa, trang trí lại tất cả mọi thứ lại khang trang hơn để chào đón năm mới. Những cây đào, cây mai vàng, cây quất, cây nêu,… đều là loại cây được mọi người sử dụng trang trí cho ngôi nhà của mình. Và đã từ rất lâu đời, cây nêu đã trở thành một hình ảnh quen thuộc trong những ngày Tết đối với người dân Việt Nam. Thế nhưng nhiều người vẫn còn không biết cách dựng cũng như ý nghĩa của việc dựng cây nêu. Để giúp các bạn có thêm thông tin chi tiết về cách trang trí cây nêu ngày tết đẹp và sự tích của cây nêu thì sau đây Nhadepso sẽ gửi đến bạn đọc qua bài viết dưới đây.
Cây nêu là cây gì?
Cứ vào mỗi dịp Tết đến bên cạnh việc dọn dẹp vệ sinh nhà cửa và trang trí lại ngôi nhà thì nhiều gia đình Việt Nam (bao gồm cả người dân tộc Kinh và đồng bào dân tộc thiểu số) sẽ chuẩn bị thêm một cây cao dựng trước sân nhà. Hơn nữa, một phần phụ thuộc vào quan niệm và phong tục của từng vùng miền mà người ta sẽ treo những loại cây và vật dụng khác nhau. Nhưng mục đích cuối cùng đó chính là để ngăn không cho ma tà ngoại đạo tới nhà. Và chúng được gọi là cây nêu ngày Tết.
Cây nêu ngày Tết thường được làm từ cây tre hoặc trúc được nhặt sạch lá ở phần thân và chỉ giữ nguyên phần lá ở ngọn, có độ dài khoảng 5 – 6 mét. Ngay ở phía dưới gốc sẽ được rắc vôi bột trắng hình cánh cung hướng ra bên ngoài nhà. Bên cạnh đó, tùy thuộc vào sở thích của mỗi người nên cách trang trí cây nêu sẽ khác nhau và cũng có vô số cây nêu được trang trí rất đẹp và mới lạ trong ngày Tết. Một lưu ý nhỏ về cây nêu bắt buộc phải có ngọn nếu cây nêu đó không có ngọn thì không nên dùng đến trong ngày Tết. Tại sao lại như vậy thì xin mời bạn đọc tiếp tục tìm hiểu về sự tích ra đời của cây nêu ngay sau đây.
Sự tích ra đời của cây nêu ngày tết
Chắc hẳn có rất ít người biết đến sự tích ra đời của cây nêu, và chỉ biết Tết đến là sẽ dựng nêu. Nhưng sau đây là câu chuyện về sự ra đời của cây nêu ngày Tết mà Nhadepso muốn gửi đến bạn đọc qua câu chuyện dưới đây.
Từ thuở xa xưa khi các loài quỷ còn lộng hành, thống trị đất đai, ruộng vườn đều bị chúng cướp sạch và chiếm hết. Vì thế mà loài người đã phải thuê đất mà trồng trọt rồi nộp phần lớn sản phẩm cho chúng với điều kiện chúng sẽ lấy ngọn còn con người ta sẽ lấy phần thân và gốc. Nhưng lương thực chủ yếu lúc bấy giờ là lúa nên gần như người dân đều không có lương thực để ăn và sống.
Nhìn thấy hoàn cảnh khó khăn, khổ cực của người dân như vậy, đứng trước hoàn cảnh đó, đã có một ông tiên trong hình hài ông lão xuất hiện và bảo với người nông dân rằng hãy trồng khoai vì củ khoai ở gốc rễ và nó cũng có thể ăn được. Và thế rồi câu chuyện này đến lọt tay lũ quỷ, chúng bắt đầu chuyển qua phương thức mới đó là ăn gốc cho ngọn. Lúc này, ông tiên lại bảo người tiếp tục chuyển sang trồng lúa. Khi đó, lũ quỷ hưởng toàn rạ và chúng lại không thèm ăn.
Sau những lần như vậy, quỷ quá tức giận nên tuyên bố bắt đầu từ mùa sau chúng sẽ ăn cả gốc lẫn ngọn. Thấy vậy, ông tiên trao cho nông dân một loại giống mới đó là cây bắp. Đây là loại lương thực có hạt ở thân, nhưng ngọn và gốc chẳng có gì cả. Cuối cùng quỷ đã giận điên lên và bắt con người ta phải hoàn trả lại toàn bộ đất đai và không được phép trồng trọt bất cứ thứ gì nữa.
Lúc này tiên cùng với người dân bàn xin với quỷ một miếng đất vừa bằng bóng của một chiếc áo được treo trên đầu ngọn cây tre. Bọn quỷ nghĩ rằng bóng chiếc áo thì quá nhỏ nên chúng liền đồng ý ngay. Thế nhưng đây mới là chuyện thú vị, khi chiếc áo được đưa lên cao thì ông tiên liền hóa phép cho chiếc áo lớn dần, bóng của chiếc áo vì thế mà cũng dần lớn hơn xua đuổi những bọn quỷ đó phải tháo chạy ra biển lớn.
Vừa mất đất sống, quỷ không chịu thua nên đã tiếp tục huy động lực lượng để vào cướp lại nhưng lúc này Tiên đã mách cho người dân phải tấn công bằng máu chó, lá dứa, tỏi,… vì đây là những thứ mà bọn quỷ rất sợ hãi. Thế nên Quỷ đã phải chịu thua và lại trở về biển Đông. Trước khi đi thì quỷ đã xin tiên ông cho phép những ngày đầu năm mới cho chúng trở về đất liền để thăm ông bà, tổ tiên của chúng. Thấy vậy, ông Tiên cũng thương hại nên đã liền đồng ý.
Chính vì vậy mà từ đó, hàng năm, cứ mỗi dịp Tết Nguyên Đán là bọn quỷ vào thăm đất liền, người dân cứ theo tục cũ liền dựng cây nêu trước nhà, và họ sẽ trang trí cây nêu đẹp có thêm chuông gió được treo ở ngọn, có tiếng động phát ra khi gió rung để nhắc nhở bọn quỷ hãy nhớ lời hẹn ước năm xưa mà tránh ra.
Đó cũng chính là sự tích ra đời của cây nêu được ông cha ta truyền lại, vì thế hằng năm mọi người thường tiếp tục dựng cây nêu lên để xua đuổi ma quỷ.
Xem Ngay: 26+ Ý TƯỞNG TRANG TRÍ NHÀ NGÀY TẾT 2023 ĐƠN GIẢN, ĐẸP THU HÚT Ngay TẠI ĐÂY
Ý nghĩa của việc dựng cây nêu trong ngày tết
Từ câu chuyện sự tích cây nêu thì cũng đã phần nào giải thích được ý nghĩa cây nêu ngày Tết đối với mọi người. Và có thể thấy, cây nêu chính là tượng trưng cho sự đấu tranh giữa cái thiện và cái áo. Với mục đích của cây nêu được dựng nên là nhằm xua đuổi ma quỷ, bảo vệ sự yên bình cho cuộc sống của người dân.Nhưng theo thời gian trôi qua, ý nghĩa cây nêu ngày Tết không chỉ có vậy.
Bên cạnh đó, trang trí cây nêu ngày Tết còn là biểu tượng cho sự may mắn, sự tín ngưỡng thờ phụng thần linh. Điều này được chứng minh qua sự phong phú và đa dạng của các vật dụng được treo lên cây nêu qua thời gian. Và họ tin rằng nếu làm vậy thì cây nêu sẽ trở thành cầu nối giữa vũ trụ với đất trời. Hơn nữa, thần linh sẽ phải về chầu trời để báo cáo công việc trong một năm qua, do đó dễ bị bọn quỷ lại đến nên cần có một bảo bối như cây nêu để chống lại chúng. Chính vì vậy mà cây nêu còn mang ý nghĩa cầu mong cho một năm mới luôn bình an, mọi việc đều suôn sẻ, mùa màng tốt tươi.
Ngoài ra, những đồ vật được treo trên cây nêu cũng mang một ý nghĩa rất đặc biệt như: cây tre sẽ đại diện cho vật dương còn lọng tàn hình tròn sẽ đại diện cho vật âm. Trong đó, lọng tàn bao gồm có 5 con cá chép với ngụ ý đại diện cho 5 màu trong ngũ hành: màu vàng ở giữa, màu đen ở phía Bắc, màu xanh ở phía Đông, màu trắng ở phía Nam và màu đỏ ở phía Tây.
Thời gian dựng và hạ cây nêu là khi nào?
Theo trong phong tục tín ngưỡng của người dân Việt Nam, cây nêu được dựng trước sân nhà mỗi dịp Tết Nguyên Đán. Nên trước khi được dựng lên bạn nên trang trí cây nêu ngày Tết bằng cách treo thêm chuông gió cùng nhiều vật dụng khác tùy theo phong tục của từng vùng miền.
Cây nêu thường dùng là cây tre có độ cao khoảng 6 mét và được dựng trước sân nhà. Người dân tộc Kinh thường dựng nêu vào ngày 23 tháng 12 âm lịch hằng năm. Đây cũng là ngày Táo Quân về chầu trời. Khi đó ngôi nhà của bạn không có thần linh canh giữ và ma quỷ rất dễ đến quấy nhiễu, vì vậy người ta dựng cây nêu với mục đích để xua đuổi ma quỷ.
Một số dân tộc khác như người Mường thì họ lại trồng cây nêu vào ngày 28 tháng 12 âm lịch. Người H’mông thì lại dựng cây nêu trong lễ hội cầu phúc tổ chức bắt đầu từ mùng 3 đến mùng 5. Ngày dựng cây nêu gọi là lên nêu hay lễ thượng nêu và ngày hạ nêu sẽ vào ngày mùng 7.
Ngoài ra để cây nêu được chắc chắn hơn thì bên dưới gốc cây bạn có thể rắc bột vôi trắng để tạo thành vòng tròn hoặc rắc thành hình cách cung với mũi tên hướng ra cổng để xua đuổi tà ma ngoại đạo đến gần ngôi nhà của bạn.
Đọc Ngay: 10 Ý TƯỞNG TRANG TRÍ CỬA NGÀY TẾT CỔ TRUYỀN CỰC ĐƠN GIẢN
Nên treo những gì lên cây nêu?
Hiện nay với thời kỳ công nghệ đỉnh cao, các phương tiện di chuyển đã được đơn giản hóa lại nên hầu như mọi vật dụng trang trí cây nêu đều được đặt mua ở các cửa hàng tạp hóa, hay các cửa hàng chuyên đồ trang trí,… và thông thường các bạn sẽ sẽ đặt ngay trên các sàn thương mại điện tử như Shopee, Tiki, Lazada,… Hơn nữa, cũng tùy vào vùng miền và phong tục đặc trưng của mỗi gia đình mà cây nêu sẽ có những vật dụng treo lên khác nhau như một cái chuông nhỏ, chiếc túi nhỏ đựng trầu cau, những miếng kim loại lớn nhỏ, các câu đối, đèn lồng, đèn led nháy sáng,…
Khi có làn gió thổi qua, chúng chạm vào nhau và sẽ phát ra tiếng leng keng nghe rất vui tai. Người ta tin rằng những vật dụng được treo trên cây nêu, cộng thêm tiếng động này để báo hiệu cho quỷ rằng biết nơi đây là nhà có chủ nên không được quấy phá và hãy nhớ lời hứa năm xưa.
Ngoài ra, một số nơi khác còn treo thêm chiếc đèn lồng trên cây nêu vào buổi tối với ngụ ý rằng để ngọn đèn sáng dẫn lối cho tổ tiên biết đường về nhà ăn Tết với con cháu. Vào đêm giao thừa, người dân Việt ngày xưa còn đốt pháo ở cây nêu để chào mừng năm mới và xua đuổi ma quỷ hay những điều không may mắn xảy ra.
Cách dựng và trang trí cây nêu ngày tết độc lạ, mới nhất
Với xu hướng ngày một hiện đại hóa, cũng có rất nhiều gia đình không còn theo phong tục trồng cây nêu hay trang trí cây nêu ngày Tết nữa nhưng bên cạnh đó vẫn có rất nhiều gia đình ở nông thôn họ vẫn còn giữ nguyên phong tục này. Chính vì thế, để giúp họ cách trang trí cây nêu cũng như cách dựng vững chắc thì hãy cùng Nhadepso tìm hiểm về cách dựng cây nêu này nhé ngay sau đây nhé.
Một số vật liệu cần chuẩn bị để trang trí cây nêu:
- Đầu tiên nên lựa chọn cây nêu là những cây tre già, có thân cao, to và thẳng. Các lóng tre đều nhau. Hãy đẽo gọn xung quanh các các phần cành lá và gốc, giữ nguyên lại phần ngọn có chùm lá tươi ở đầu ngọn tre.
- Chọn dây thừng với độ dài phù hợp với chiều cao của cây. Sử dụng loại dây này cần phải có đủ độ dài, độ bền để cột và giữ chặt cho cây nêu.
- Nên có thêm các cọc tre hoặc cọc sắt để giữ vững chân cây nêu.
Những vật dụng trang trí cây nêu:
Như đã nói ở trên, những vật dụng trang trí cây nêu ngày nay sẽ phụ thuộc vào quan niệm và phong tục tập sống của nơi mình sinh sống cũng như sở thích của mình nên những vật dụng được trang trí cây nêu và được treo lên cây sẽ không còn có những quy chuẩn nhất định nào nữa. Vì vậy, nếu chưa biết cách dựng cây nêu có những đồ vật nào được treo lên thì bạn có thể tham khảo một vài gợi ý ngay dưới đây:
- Lá cờ hội hình vuông cỡ lớn hoặc cờ Tổ quốc treo bên dưới chùm lá tre (ở phần đầu ngọn)
- Nên lựa chọn những chiếc lồng đèn để trang trí trên ngọn cây góp phần tạo nên màu sắc cho ngày Tết vui tươi. Hơn nữa, cũng một số nơi cho rằng lồng đèn sáng trong đêm sẽ chỉ đường cho tổ tiên biết đường về nhà ăn Tết với con cháu.
- Tấm vải màu đỏ hoặc lá phướn giấy. Trên lá phướn có thể ghi nội dung là câu chữ chúc mừng năm mới hoặc mong ước của bạn trong năm nay. Lá phướn sẽ được treo cùng vị trí của cờ buông xuống bên dưới. Hoặc bạn có thể sử dụng cây đối để treo lên cũng được.
- Hơn nữa bạn có thể dùng chuông gió thay cho chuông đất (loại chuông người xưa thường dùng) để nghe thêm tiếng leng keng của chuông.
- Bạn cũng có thể treo những vật mang ý nghĩa tín ngưỡng như một nhành lá đa; nhánh xương rồng, hay lá dứa, hoặc kèm theo một giỏ nhỏ bằng tre đan, bên trong bỏ các loại vàng mã, muối, trầu cau, gạo, …
Trang trí xung quanh gốc cây nêu
- Câu đối Xuân, hình ảnh bánh trái ngày tết.
- Bột vôi màu trắng rắc dưới đất tạo thành vòng tròn hoặc hình cánh cung quanh gốc; mũi tên hướng ra phía cổng.
- Nếu có không gian bạn có thể kết hợp trang trí liễn đối, hoa – cây cảnh, cờ phướn để tạo cảnh quan cho khu vực.
Đọc Thêm: TRANG TRÍ PHÒNG KHÁCH NGÀY TẾT ĐỘC ĐÁO TẠI https://obi.vn/trang-tri-nha/trang-tri-phong-khach-ngay-tet
Một số mẫu trang trí cây nêu ngày tết đẹp, ấn tượng nhất
Dưới đây là một số mẫu trang trí cây nêu ngày tết siêu đẹp và được nhiều người yêu thích mà bạn có thể tham khảo như:
Tham Khảo: TỔNG HỢP 30+ Ý TƯỞNG TRANG TRÍ CÂY TẾT ĐÓN NĂM MỚI CỰC ĐẸP
Trên đây là những thông tin chi tiết về nguồn gốc, ý nghĩa và một số mẫu trang trí cây nêu ngày tết mà Nhadepso đã chia sẻ đến bạn. Mong rằng với những thông tin hữu ích trên sẽ giúp bạn hiểu biết rõ hơn về cây nêu cũng như có thêm ý tưởng trang trí cây nêu cho dịp Tết Nguyên Đán sắp tới này.
Xem thêm:
